Ο γιος μου πάει στην Α΄ Δημοτικού.  Όσο προχωράει η χρονιά παρατηρώ μια καθυστέρηση στην ανάγνωση του. Δυσκολεύεται σε αρκετά σημεία του κειμένου και κομπιάζει. Μερικές φορές μπερδεύει τα γράμματα μέσα στη λέξη ενώ άλλες φορές διαβάζει άλλη λέξη από αυτή που γράφει το κείμενο.  Στην ορθογραφία του έχει πολλά λάθη που δε φαίνεται να βελτιώνονται με τις ασκήσεις που τους βάζει η δασκάλα, αν και κάνουν συχνές επαναλήψεις. Διαβάζουμε μαζί τα μαθήματα και τον βοηθάω στη μελέτη του, όμως τα λάθη συνεχίζονται και δεν καταλαβαίνω γιατί. Όλα τα παραπάνω με παραξενεύουν αρκετά γιατί το βλέπω και εγώ και η δασκάλα του πως είναι ένα παιδί έξυπνο και εύστροφο. Τι μπορεί να συμβαίνει; Μήπως είναι δυσλεξία;

Το γνωστικό προφίλ που μου περιγράφετε ίσως ταιριάζει σε ένα μαθητή με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες.  Ο ορισμός αυτών των δυσκολιών έγκειται στο ότι παρουσιάζονται παρά την επαρκή διδασκαλία, την φυσιολογική ή ανώτερη νοημοσύνη του παιδιού, την προσωπική του προσπάθεια και καθημερινή μελέτη.
Η ειδική διαταραχή της ανάγνωσης (δυσλεξία) δυσχεραίνει  την επεξεργασία των φωνολογικών πληροφοριών που λαμβάνει το παιδί όταν διαβάζει.  Φυσικά εμφανίζεται με πολλές διαβαθμίσεις και είδη, ενώ δεν παρουσιάζει ακριβώς τα ίδια συμπτώματα σε κάθε παιδί.
Συχνά «σημάδια»- κατά την ανάγνωση-που θα μπορούσαν να υποδεικνύουν κάτι τέτοιο είναι:

•    οι αντιμεταθέσεις γραμμάτων μέσα στη λέξη, π.χ.  να διαβάσει ιχσυρός αντί ισχυρός

•    η παράλειψη γραμμάτων ή ολόκληρων λέξεων ,  π.χ. αλκυστήρας αντί ανελκυστήρας

•     να πηδάει σε επόμενες λέξεις της γραμμής ή σε άλλη γραμμή του κειμένου

•     να δυσκολεύεται επανειλημμένως στην ανάγνωση των συμπλεγμάτων «μπ», «ντ» «γκ» και διπλών φωνηέντων («αι», «ει», «οι») αν και τα έχει διδαχθεί επαρκώς

•    να «μαντεύει» λέξεις αφού έχει διαβάσει τα 2-3 πρώτα γράμματα, π.χ. στρώμα αντί στρώνω

Στην περίπτωση της ορθογραφημένης γραφής:

•   να κάνει λάθη σε λέξεις που έχει επισταμένως διδαχθεί ή είναι πολύ συχνές στα κείμενα που επεξεργάζεται, π.χ. «και», «είναι»

•     να κάνει λάθη στο θέμα των λέξεων που γνωρίζει και σε οικογένειες λέξεων με το ίδιο θέμα, π.χ.: «παιδί» – «παιδική χαρά»

•     να κάνει αντιμεταθέσεις γραμμάτων κατά τη γραφή του, π.χ. αντί για «άγριος», «άργιος»

•     να παραλείπει γράμματα ή λέξεις

•     να κάνει αντικαταστάσεις συμφώνων που μοιάζουν φωνολογικά, π.χ. «θείχνω» αντί δείχνω»

Όλα τα παραπάνω είναι μόνο ενδείξεις που ταιριάζουν με τη γνωστική εικόνα που μου περιγράψατε.  Αν ο γιος σας παρουσιάζει πολλά από τα παραπάνω με σημαντική συχνότητα και επιμονή, θα ήταν καλό, προληπτικά, να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό φορέα που μπορεί να εμβαθύνει περισσότερο και να κάνει μια πλήρη αξιολόγηση του γνωστικού δυναμικού του παιδιού.  Είναι σημαντικό σε τέτοιες περιπτώσεις να γίνεται η έγκαιρη παρέμβαση και προσαρμοσμένη διδασκαλία στα μέτρα και στις ιδιαίτερες γνωστικές ανάγκες του μαθητή.

Μανιά Άννα, Ειδική Παιδαγωγός στο Παιδικό Εργαστήρι Παλαιού Φαλήρου