Μαθησιακές δυσκολίες: Προκλήσεις που έχουν απαντήσεις. Η μέθοδος του «Παιδικού Εργαστηρίου»
Τα προγράμματα αντιμετώπισης μαθησιακών δυσκολιών που εφαρμόζονται στο Παιδικό Εργαστήρι, απευθύνονται κυρίως σε παιδιά σχολικής ηλικίας (αλλά και προσχολικής όπου κρίνεται απαραίτητο) που παρουσιάζουν δυσκολίες στην ανάπτυξη και στην εκμάθηση νέων γνωστικών και ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων.
Ο ειδικός παιδαγωγός, μετά την αρχική εκτίμηση και διάγνωση του επιστημονικά υπεύθυνου παιδοψυχιάτρου, και πάντα σε συνεργασία μαζί του, αξιολογεί το παιδί γνωστικά και συναισθηματικά και προσδιορίζει τους στόχους.
Ο πρωταρχικός στόχος του είναι να υποβοηθήσει το παιδί να κατακτήσει καινούργιες δεξιότητες στους τομείς που υπολείπεται και σταδιακά να μπορέσει να ενταχθεί και να συμμετέχει στο εκπαιδευτικό πλαίσιο του σχολείου
Η δημιουργία διαφοροποιημένων προγραμμάτων και η εφαρμογή εξειδικευμένων διδακτικών και θεραπευτικών μεθόδων για την πραγματοποίηση των στόχων που έχουν τεθεί είναι η βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της προσπάθειας.
Ο αμέσως επόμενος στόχος είναι η προσπάθεια ωρίμανσης του παιδιού, σε βασικά θέματα συμπεριφοράς, έτσι ώστε το παιδί να μπορέσει να επενδύσει στη μαθησιακή διαδικασία.
Οι τακτικές συνεδρίες, σε εβδομαδιαία βάση, της διεπιστημονικής – θεραπευτικής ομάδας του Παιδικού Εργαστηρίου που αποτελείται από ειδικό παιδαγωγό, ψυχολόγο λογοθεραπευτή και εργοθεραπευτή, αποτελούν και αυτές μέρος της διορθωτικής αγωγής του προγράμματός μας. Σκοπός είναι η κατά το δυνατόν πληρέστερη και ολιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων κάθε παιδιού ξεχωριστά.
Ο Κ. είναι σήμερα μαθητής της Β΄τάξης Δημοτικού. Ήλθε στο Παιδικό Εργαστήρι όταν φοιτούσε ακόμα στο νηπιαγωγείο. Το αίτημα των γονιών ήταν διττό: Η αντιμετώπιση προβλημάτων στην εκφορά του λόγου ιδιαίτερα του –ρ- και η βελτίωση της συνασθηματικής ωριμότητάς του, δεδομένου ότι ήταν ένα ιδιαίτερα ανώριμο για την ηλικία του παιδί.
Η παιδοψυχιατρική εκτίμηση διεύρυνε την εικόνα αποκαλύπτοντας αγχώδη διαταραχή που εκφραζόταν με φοβικές συμπεριφορές, άγχος αποχωρισμού και ελλειμματική προσοχή.
Σε συνεργασία με τους γονείς το παιδί εντάχθηκε σε θεραπευτικό πρόγραμμα που περιελάμβανε λογοθεραπεία, συναισθηματική και ψυχοπαιδαγωγική στήριξη.
Παράλληλα οι γονείς συμμετείχαν σε πρόγραμμα συμβουλευτικής γονέων με στόχο την ενίσχυση και εφαρμογή των θεραπευτικών στόχων και στο οικογενειακό περιβαλλον.
Η επιστημονική ομάδα σε συνεργασία με τον παιδοψυχίατρο, έθεσε κοινούς και αλληλοσυμπληρούμενους θεραπευτικούς στόχους. Οι λογοθεραπευτικές ασκήσεις προχωρούσαν παράλληλα και σε συνδυασμό με το ψυχοπαιδαγωγικό πρόγραμμα που είχε ως στόχο τη βελτίωση της ικανότητάς του για οριοθέτηση, ολοκλήρωση έργου, συντονισμό και προσαρμογή σε σχολικό περιβάλλον. Η συναισθηματική στήριξη συμπλήρωνε την προσπάθεια, με τη διαχείριση των φοβικών διαταραχών μέσα από το θεραπευτκό παιχνίδι αλλά και τη χρήση άλλων τεχνικών, δόκιμων για την ηλικία του παιδιού.
Στο τέλος του σχολικού έτους έγινε εκ νέου εκτίμηση του παιδιού από τον παιδοψυχίατρο και του χορηγήθηκε το τεστ Σχολικής Ετοιμότητας το οποίο έδωσε ικανοποιητικά αποτελέσματα για τη φοίτησή του στην Α΄Δημοτικού.
Από την αρχή της φοίτησής του στην Α Δημοτικού, με κοινή απόφαση της διεπιστημονικής ομάδας και του παιδοψυχιάτρου και σε συνεργασία με τους γονείς, δόθηκε έμφαση στο ειδικό παιδαγωγικό πρόγραμμα και τη λογοθεραπεία.
Στο πρόγραμμα της λογοθεραπείας στόχο αποτέλεσε η αυτοματοποίηση της εκφοράς ρου –ρ- όπου και εστιαζόταν το κύριο πρόβλημα καθώς και στην ενίσχυση της διάκρισης των συμφωνικών συμπλεγμάτων.
Στο ειδικό παιδαγωγικό, οι στόχοι αφορούσαν την ενίσχυση και βελτίωση της γνωστικής ικανότητας του παιδιού και την εμπέδωση των μαθησιακών δεδομένων του σχολείου.
Εφαρμόστηκε πρόγραμμα βελτίωσης της μνήμης με τη χρήση πολυαισθητηριακών μεθόδων στην εκμάθηση της γραφής, με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής γραμμάτων καθώς και με σταθερή συχνότητα επαναλήψεων.
Επειδή παρουσιάστηκε μια έντονη δυσγραφία, προτάθηκε ένα περιορισμένης χρονικής διάρκειας πρόγραμμα εργοθεραπείας παράλληλα με το βασικό ειδικό παιδαγωγικό.
Επίσης, (παράλληλα με τη λογοθεραπεία), στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς και κατά την εξέλιξη των γλωσσικών μαθημάτων, δόθηκε έμφαση σε φωνήματα που μοιάζουν μεταξύ τους, με καταλόγους λέξεων και ασκήσεις οπτικής μνήμης.
Σήμερα, στη Β΄Δημοτικού, το παιδί είναι σε θέση να παρακολουθήσει με σχετική επάρκεια την εξέλιξη των μαθημάτων στο σχολείο και η βοήθεια του κέντρου εστιάζεται στην εμπέδωση και αυτοματοποίηση των νέων γνώσεων.
Στο Παιδικό Εργαστήρι προσπαθούμε, εκτός από την εξατομικευμένη και διεπιστημονική σύνθεση της πορείας της διορθωτικής αγωγής, να δημιουργήσουμε το κατάλληλο ψυχολογικό κλίμα για κάθε παιδί μέσα από επιστημονικό διάλογο και προβληματισμό.
Να δημιουργήσουμε διδακτικό υλικό κατάλληλα προσαρμοσμένο σε κάθε παιδί, ώστε να οδηγούνται οι μαθητές μας σε συγκεκριμένα και απτά αποτελέσματα τα οποία θα βελτιώνουν όχι μόνο τη μαθησιακή τους επίγνωση αλλά και την ψυχολογική τους αυτοεικόνα.
Πάντα σε συνεργασία με τους γονείς του παιδιού, επιδιώκουμε το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα, μέσα σε ένα ολιστικό διεπιστημονικό αλλά και υποστηρικτικό πλαίσιο, χρησιμοποιώντας όλες τις τεχνικές ώστε να αναδείξουμε και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες και ικανότητες του κάθε παιδιού.
Δρ. Μαρία Βουλγαρίδου
Σύμβουλος Οικογένειας-Ζεύγους, Παιδαγωγός