Διάσπαση προσοχής και εργοθεραπεία, 1ο μέρος

Τι είναι προσοχή

Είναι µια ανώτερη εγκεφαλική λειτουργία που µας επιτρέπει ανά πάσα στιγμή να ξεχωρίζουμε και να συγκεντρωνόμαστε σε αυτό που µας ενδιαφέρει, µας αφορά ή µας ζητείται και να αφήσουμε τα υπόλοιπα ερεθίσματα του περιβάλλοντος σε δεύτερη μοίρα. Είναι ακριβώς αυτή η λειτουργία που πρέπει να ενεργοποιηθεί όταν το παιδί βρίσκεται στην τάξη και πρέπει να συγκεντρωθεί στο τι λέει ο εκπαιδευτικός και να µην ασχοληθεί µε το διπλανό του ή µε ένα θόρυβο που ακούστηκε. Είναι προϋπόθεση για να μπορέσει να καταλάβει τι λέει ο εκπαιδευτικός για να το μάθει στη συνέχεια.(Swanson et al. 1995)

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα

Η διαταραχή τnς ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, αποτελεί µια από τις πιο κοινές διαταραχές της παιδικής ηλικίας. Σύμφωνα µε το ICD- X, το ΔΕΠΥ ανήκει στην κατηγορία των διαταραχών συμπεριφοράς και συναισθήματος µε συνήθη έναρξη τηv παιδική ή εφηβική ηλικία.

Η ΔΕΠ- Υ ορίζεται από τηv ύπαρξη ή και την συνύπαρξη τριών βασικών χαρακτηριστικών: τηv έλλειψη προσοχής, τηv παρορμητικότητα και τηv υπερκινητικότητα. Σύμφωνα µε το Διαγνωστικό Κριτήριο της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρείας παρουσιάζονται τρεις τύποι ΔΕΠ·Υ. Ο πρώτος τύπος κυριαρχείται από διαταραχές προσοχής, ο δεύτερος τύπος κυριαρχείται από υπερκινητικότητα- παρορμητικότητα και ο τρίτος τύπος είναι ο συνδυασμένος τύπος, κυριαρχείται δηλαδή από στοιχεία των δύο προηγούμενων.

attention-604x402

Επιδημιολoγία- επιπολασμός 

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητα [ΔΕΠ-Υ] δύσκολα ορίζεται µε ακρίβεια και αντικειμενικότητα, ενώ η πραγματική της συχνότητα δεν μπορεί να μετρηθεί επακριβώς. Αυτό είναι ένα σημείο τριβής για ορισμένους οι οποίοι θέτουν υπό αμφισβήτηση διαγνώσειs ΔΕΠ-Υ.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι τα διαγνωστικά κριτήριο τα οποία χρησιμοποιούνται σε κάθε χώρα είναι διαφορετικά. Εξαιτίας της διαφορετικής ιδιοσυγκρασίας και αντιμετώπισης παιδιών µε τέτοια σύνδρομα, σε
κάποιες άλλες χώρες το ποσοστό φέρεται να είναι πολύ υψηλό και σε άλλεs σημαντικά χαμηλό. Εν τούτοις οι ειδικοί συγκλίνουν ότι περίπου 3·5% του πληθυσμού της παιδικής ηλικίας εμφανίζει τη διαταραχή µε μια σοβαρή επικράτηση των αγοριών έναντι των κοριτσιών, n οποία φθάνει στο 3:1.(DuPaul & Barkley, 1993)

Αιτιολογία 

Α. Οργανική 

Ενέχονται εγκεφαλικές βλάβες, γενετικές ανωμαλίες, βιοχnμικές διαταραχές, μολύνσεις, δηλητηριάσεις και ελαφρές νευρολογικές ανωμαλίες.

Β. Γενετική 

Υπάρχουν μονάχα ενδείξεις για τη συσχέτιση γενετικών παραγόντων [μελέτες με δίδυμα και υιοθετημένα παιδιά] και της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής- υπερκινητικότητας.

Γ. Περιβάλλον 

Αναφερόμαστε σε δυσλειτουργικά περιβάλλοντα τόσο σε ό, τι αφορά την οικογένεια, όσο και σε ό, τι αφορά το σχολείο. Αυτά είναι πιθανόν να ευθύνονται για την διάσπαση προσοχής και την υπερκινητικότητα του παιδιού. (Hinshaw et al. 1984)

Συμπτώματα· κλινική εικόνα 

Για τη διάγνωση της διαταραχής της ελλειμματικής προσοχής δεν αρκεί μόνο ένα σύμπτωμα αλλά πολλά συμπτώματα, που συνθέτουν κλινικά το σύνδρομο. Ένα και μοναδικό σύμπτωμα αποτελεί ένδειξη και όχι απόδειξη ότι ένα παιδί εμφανίζει ΔΕΠ·Υ. Συμβαίνει συχνά σε αγόρια υπερκινητικά και ζωηρά, που δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, να τους αποδίδεται n διάγνωση της ΔΕΠ·Υ. Τα συμπτώματα αυτά θα πρέπει να είναι παρόντα για τουλάχιστον 6 μήνες, και να εκδηλώνονται στην προσχολική ηλικία [πριν την ηλικία των 7] και να είναι εμφανής η “εξελικτική απόκλιση”.

Πρωτογενή συμπτώματα Ελλειμματικής προσοχής-  αδυναμίας συγκέντρωσης 

Συχνά το παιδί:

  • Δεν μπορεί να εστιάσει την προσοχή του σε λεπτομέρειες, κάνει λάθη από απροσεξία στις εργασίες του σχολείου
  • Δεν μπορεί να οργανώσει και να ολοκληρώσει τις εργασίες του
  • Αδιαφορεί για τις οδηγίες που του δίνονται όσον αφορά τις σχολικές εργασίες, καθημερινές εργασίες και γενικά καθήκοντα που έχει αναλάβει ( χωρίς όλα αυτά να οφείλονται σε αντιδραστική συμπεριφορά ή αδυναμία κατανόησες των οδηγιών)
  • Δίνει την εντύπωση ότι δεν ακούει, όταν κάποιος του απευθύνει τον λόγο
  • Ξεχνάει ή χάνει αντικείμενα που του είναι απαραίτητα για εργασίες-δραστηριότητες
  • Δεν δείχνει προθυμία να ασχοληθεί με εργασίες που απαιτούν έντονη διανοητική  δραστηριότητα

Δευτερογενή Συμπτώματα Ελλειμματικής Προσοχής 

Υπάρχουν και δευτερογενή συμπτώματα, που δεν είναι τυπικά αλλά προκύπτουν από την επίδραση των πρωτογενών συμπτωμάτων, τα οποία είναι:

  • Καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου
  • Δυσκολία στην ανάγνωση
  • Αδυναμία αφομοίωσης καινούριων πληροφοριών και γνώσεων
  • Δυσκολία στη σύναψη κοινωνικών και φιλικών σχέσεων
  • Χαμηλή αυτοεκτίμηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό
  • Επιθετικότητα και απειθαρχία
  • Ανησυχία στον ύπνο
  • Υπερκινητικότητα: το παιδί βρίσκεται σε µια αδιάκοπη κίνηση. Τρέχει, στριφογυρίζει και σκαρφαλώνει, ακόμη και σε περιστάσεις και χώρους που δεν το επιτρέπουν. Κατά τις καθιστικές δραστηριότητες συχνά κινεί νευρικά τα χέρια και τα πόδια του, ενώ συνηθίζει να μιλάει ακατάπαυστα. Δυσκολεύεται να παίξει ή να συμμετέχει ήσυχα σε δραστηριότητες κατά τον ελεύθερό του χρόνο.
  • Παρορμητικότητα: το παιδί συνηθίζει να διακόπτει τους άλλους και να παρεμβαίνει σε συζητήσεις και παιχνίδια. Συχνά δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του και απαντά απερίσκεπτα προτού του ολοκληρωθούν οι ερωτήσεις.(Κάκουρος 2001)

Συνύπαρξη ελλειμματικής προσοχής με άλλες διαταραχές

  • 60% των παιδιών με ελλειμματική προσοχή παρουσιάζουν εναντιωτική -προκλητική διαταραχή
  • 45% παρουσιάζουν σοβαρή διαταραχή διαγωγής
  • 25% εκδηλώνουν αντικοινωνική και παραπτωματική συμπεριφορά
  • 30% εμφανίζουν χρόνιες αγχώδεις διαταραχές
  • 33% παρουσιάζουν μείζονα κατάθλιψη
  • 50% και περισσότερα παρουσιάζουν συναισθηματικά προβλήματα
  • 50% και περισσότερα παρουσιάζουν προβλήματα στις κοινωνικές δεξιότητες
  • 90% δεν αποδίδουν στη σχολική εργασία
  • 20% έχουν προβλήματα στην ανάγνωση
  • 60% έχουν σοβαρά προβλήματα στη γραφή

Μασσαλή Χρυσάνθη, Eργοθεραπεύτρια

Similar Posts